چکیده
پروژه مهندسی برق – در این پایان نامه رهیافتی برای تشخیص خودکار نوع مدولاسیون های دیجیتال بر اساس مفاهیم هوش مصنوعی ارائه شده است. جهت تشخیص نوع مدولاسیون بکار رفته در سیگنال های مخابراتی دو روش وجود دارد: “تئوری آشکار سازی” و “تشخیص الگو یا استخراج ویژگی ها”. رهیافت موجود در این پایان نامه بر اساس روش تشخیص الگو با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی ارائه شده است و توانایی تشخیص مدولاسیون های پرکاربرد BASK، BFSK، BPSK، QASK، QFSK، QPSK، 16QAM و 64QAM را دارد. شبکه ی عصبی مورد استفاده در این روش بر اساس شبکه-های پرسپترون 3 لایه طراحی شده و شبیه سازی با استفاده از نرمافزار MATLAB صورت گرفته است. نتایج حاصل از شبیه سازی نرم افزاری دقت تشخیص بیش از ?90 را نشان می دهد. پیاده سازی شبکه عصبی مذکور به صورت سخت افزاری بر روی FPGA انجام شده است. گزارشات حاصل از شبیه سازی مصرف حدود ?13 از گیت ها و عناصر منطقی موجود در ابزار ALTERA CycloneII را نشان می دهد.
فصل 1 مقدمه¬ای بر هوش مصنوعی، شبکه¬های عصبی و FPGA 1
1-1 مقدمه 2
1-2 هوش مصنوعی چیست؟ 2
1-2-1 هوشمندی چیست؟ 2
1-3 تاریخچه هوش مصنوعی 4
1-3-1 افقهای هوش مصنوعی 6
1-4 شبکههای عصبی زیستی 8
1-5 معرفی شبکه¬های عصبی مصنوعی 8
1-5-1 تاریخچه شبکههای عصبی مصنوعی 9
1-5-2 چرا از شبکههای عصبی استفاده میکنیم؟ 10
1-6 شبکههای عصبی در مقایسه با کامپیوترهای سنتی 11
1-6-1 از نورونهای انسان تا نورون مصنوعی 12
1-2-6 نورون مصنوعی 12
1-6-2-1 توابع فعال ساز 14
1-7 ساختار شبکههای عصبی 15
1-8 تقسیم بندی شبکههای عصبی 16
1-9 کاربرد شبکههای عصبی 17
1-10 معایب شبکههای عصبی 17
1-11 روش های پیاده سازی شبکههای عصبی مصنوعی 18
1-11-1ASIC و نرو کامپیوترهای FPGA 18
1-12 معرفی ساختار FPGAهای خانواده CycloneII از شرکت Altera 20
1-12-1 عناصر منطقی 21
1-12-2 بلوک¬های منطقی 22
1-12-3 ضرب کننده¬های جاسازی شده 22
1-12-4 بلوک¬های حافظه 24
فصل 2 تشخیص خودکار مدولاسیون به عنوان مدل ارائه شده برای پیاده¬سازی 25
2-1 مقدمه 26
2-2 طبقه بندی کننده خودکار مدولاسیون 26
2-2-1 رهیافت تئوری آشکارسازی 27
2-2-2 رهیافت تشخیص الگو یا استخراج ویژگی¬ها 27
2-3 تشریح مساله 28
2-4 استخراج ویژگی¬های سیگنال دریافت شده 29
2-4-1 استخراج ویژگی¬ها 30
2-4-1-1 قابلیت تفکیک انباشت¬های مختلف 33
2-5 شبکه¬های پرسپترون چند لایه 34
2-5-1 الگوریتم پس انتشار خطا 35
2-6 شبیه¬سازی شبکه با نرم افزارMatlab 36
فصل 3 پیاده¬سازی شبکه¬ی عصبی ارائه¬شده 40
3-1 مقدمه 41
3-2 نمایش اعداد 41
3-2-1 نمایش اعداد ممیز شناور 41
3-2-1-1 نمایش اعداد ممیز شناور دقت ساده 42
3-2-2 نمایش اعداد ممیز ثابت 43
3-2-2-1 نمایش اعداد باینری به صورت صحیح 43
3-2-2-2 نمایش اعداد باینری به صورت کسری 44
3-3 پیاده¬سازی نورون 44
3-3-1 پیاده¬سازی حاصلضرب بردار ورودی¬ها در بردار وزن¬ها 44
3-3-2 پیاده¬سازی تابع Sigmoid 47
3-3-2-1 تقریب چبیشف 49
3-3-2-1-1 تقریب تابع Sigmoid 50
3-3-2-2 روش جدول Look-up 52
3-3-2-3 تقریب خطی-تکه¬ای 52
3-3-2-3-1 تقریب تابع Sigmoid به روش خطی-تکه¬ای 53
3-4 چیدمان نورون¬ها در شبکه 55
3-4-1 پیاده¬سازی تماماً موازی شبکه 56
3-5 واحد کنترل 58
3-6 نتایج پیاده¬سازی تابع Sigmoid 59
3-7 نتایج پیاده¬سازی شبکه 60
3-8 مقایسه شبکه پیاده¬سازی شده با کارهای مشابه 63
فصل 4 نتیجه¬گیری و پیشنهادات 64
4-1 نتیجه¬گیری 65
4-2 پیشنهادات 65
منابع 66
شکل 1 1: نورون مصنوعی 13
شکل 1 2: ساختار کلی EP2C20 از خانواده Cyclone II 20
شکل 1 3: عناصر منطقی در Cyclone II 21
شکل 1 4:ساختار ضرب کننده¬های Cyclone II 23
شکل 1 5: بلوک¬های حافظه M4K 24
شکل 2 1: بلوک دیاگرام ADMR 28
شکل 2 2: شبکه پرسپترون سه لایه 35
شکل 2 3: درصد تشخیص صحیح مدولاسیون¬ها 39
شکل 3 1: نمایش اعداد ممیز شناور 42
شکل 3 2: عدد ممیز ثابت با فرمت Q2.4 43
شکل 3 3: سخت افزار جمع/ضرب همزمان 45
شکل 3 4: بلوک MAC پیاده¬سازی شده 46
شکل 3 5: تابع Sigmoid 48
شکل 3 6: تابع Sigmoid با تقریب چبیشف 51
شکل 3 7: خطای تقریب 51
شکل 3 8: تقریب تابع Sigmiod به روش خطی-تکه¬ای 53
شکل 3 9: خطای حاصل از تقریب تابع به روش خطی-تکه¬ای 54
شکل 3 10: واحد Sigmoid پیاده¬سازی شده 54
شکل 3 11: پیاده¬سازی سریال شبکه عصبی 55
شکل 3 12: پیاده¬سازی تمام موازی شبکه 57
شکل 3 13: واحد کنترل 58
شکل 3 14: خروجی واحد Sigmoid 59
شکل 3 15: گزارش سخت¬افزار استفاده شده برای تابع Sigmoid 60
شکل 3 16: سیگنال¬های ورودی و خروجی شبکه 61
شکل 3 17: گزارش سخت¬افزار استفاده شده برای کل شبکه 62
جدول 1 1: توابع فعال ساز پرکاربرد 14
جدول 2 1: قابلیت تفکیک انباشت¬های رابطه 2-20 برای مدولاسیون¬های مختلف 34
جدول 2 2: درصد تشخیص مدولاسیون¬ها برای سیگنال به نویزهای مختلف 39
جدول 3 1: چند چمله¬های چبیشف 49
جدول 3 2: ضرایب چند جمله¬ایهای چبیشف برای تابع Sigmoid 50
جدول 3 3: مقایسه نتایج بدست آمده با کارهای مشابه 63
کلید واژه
شبکه عصبی پرسپترون چند لایه , آرایه گیت برنامه پذیر میدانی , مدار مجتمع کاربرد ویژه , هوش مصنوعی , شبکه های عصبی , ادرام , multilayer perceptron neural network , Artificial intelligence , neural network , perceptron , field programmable gate array , application specific integrated circuit